قفقاز جنوبی به صحنه‌ای تازه برای رقابت ژئوپلیتیکی آمریکا و چین تبدیل شده؛ جایی که زیرساخت‌های انرژی و ترانزیت، کلید نفوذ قدرت‌های جهانی محسوب می‌شوند.

سفر مسعود پزشکیان به ارمنستان و بلاروس تنها یک سفر دیپلماتیک نیست؛ بلکه نشانه‌ای از نگاه فعال جمهوری اسلامی ایران برای تثبیت صلح، گسترش همکاری‌های اقتصادی و تقویت پیوندهای منطقه‌ای است. این سفر فرصتی تازه برای تعمیق روابط راهبردی و معرفی ایران به‌عنوان بازیگر اصلی نظم نوین در اوراسیا به شمار می‌آید.

وزیر امور خارجه، با اشاره به تفاوت چشمگیر تحولات قفقاز جنوبی با توافقات اولیه، اعلام کرد که ارمنستان تمام خط قرمزهای ایران را رعایت کرده است. او همچنین حضور هرگونه نیروی آمریکایی در مرز ایران و ارمنستان را تکذیب کرد و از دیدار هیئت آژانس با مقامات ایرانی خبر داد.

بیانیه صلح باکو-ایروان به رهبری آمریکا و تغییر نام کریدور زنگزور به جاده ترامپ، بیش از پایان مناقشه، آغاز رقابت قدرت‌ها در قفقاز جنوبی است. این توافق با ابهامات و حذف نقش روسیه، تهدیدی جدی برای ثبات و منافع ایران و منطقه محسوب می‌شود.

توافق ارمنستان و آذربایجان برای ایجاد کریدور زنگزور با مدیریت 99 ساله آمریکا، سناریوهای تازه‌ای را پیش روی ایران قرار داده است. این مسیر می‌تواند توازن ژئوپلیتیکی شمال‌غرب را دگرگون کند و تهران را ناچار به بازآرایی دیپلماتیک، اقتصادی و امنیتی در قفقاز سازد.

ایجاد کریدور زنگزور در ظاهر پروژه‌ای اقتصادی برای اتصال نخجوان به آذربایجان است، اما در واقع، ابزاری برای بازطراحی نظم ژئوپلیتیکی قفقاز، حذف ایران از مسیرهای ترانزیتی، و تقویت نفوذ غرب در حاشیه شمال‌ایران تلقی می‌شود.

هم‌زمانی سفر وزیر دفاع به ایروان، رزمایش مشترک با باکو و اجرای حکم عامل سفارت، نشان می‌دهد که ایران با پرهیز از تقابل، در پی معماری صلح و ثبات در قفقاز از مسیر همکاری دفاعی، گفت‌وگوی منطقه‌ای و احترام به مرزهاست.

سفر رئیس‌جمهور آلمان به ارمنستان و آذربایجان که برای اولین بار انجام می شود در شرایطی صورت گرفت که دو کشور در آستانه توافق صلح قرار دارند. اما آیا این صلح پایدار خواهد بود؟ در حالی که اروپا برای نقش‌آفرینی بیشتر تلاش می‌کند، تنش‌های مرزی و رقابت‌های ژئوپلیتیکی همچنان ادامه دارد.

وزیر امور خارجه کشورمان در دیدار همتای ارمنستانی خود گفت: امنیت و ثبات در منطقه مستلزم تداوم همکاری و هماهنگی‌های درون منطقه‌ای و عدم مداخلات غیرسازنده است.

در نشست سه‌جانبه آنکارا، ترکیه گام بزرگی در جهت گسترش نفوذ خود در آسیای مرکزی و قفقاز جنوبی برداشت. این اقدام، که به‌دلیل کاهش تمرکز روسیه و تقویت روابط ترکیه با آمریکا شکل گرفت، می‌تواند تغییرات جدی در معادلات منطقه‌ای ایجاد کند.