نورنیوزـگروه فرهنگ:
سوره آل عمران
سورهٔ آل عمران این مقصود را دنبال مى کند که مؤ منین را به توحید کلمه بخواند، تشویقشان کند تا هر چه زودتر یک پارچه شوند، و خود را براى مقابله با دشمنان یعنى یهود و نصارا و مشرکین آماده سازند، باید در مقابل ناملایماتى که مى بینند صبر کنند، زیرا موقعیتى بس خطرناک دارند، چون دشمنان مشغول جمع آورى نیرو هستند و در خاموش کردن نور خدا با دست و دهان خود یکدل و یک جهت شده اند.
این احتمال خیلى به ذهن نزدیک است که سوره آل عمران همه اش یکباره نازل شده باشد، براى اینکه آیاتش که دویست آیه است ظهورى روشن در بهم پیوستگى و انسجام دارد، و از اول تا به آخر متناسب با هم است ، و پیداست که همه اغراض آنها بهم مربوط است .
و به همین جهت این احتمال از هر احتمالى دیگر بنظر قوى تر مى آید، که بگوئیم این سوره وقتى به رسول خدا (ص)نازل شده که تا حدودى دعوتش جا افتاده بود براى اینکه در بین آیاتش ، هم سخنى از جنگ احد، و واقعه مباهله و نفرین کردن به نصاراى نجران ، و یادى از کار یهود دیده مى شود و هم تحریکى نسبت به مشرکین است . و نیز مسلمانان را به صبر مى خواند، و دستور مى دهد تا یکدیگر را به صبر سفارش کنند، و دست به دست یکدیگر داده وحدتى تشکیل دهند.
و همه اینها مؤید این معنا است که سوره مورد بحث ، در روزگارى نازل شده که مسلمانان ، مبتلا به دفاع از حوزه دین بودند، دفاعى که براى آن ، همه قوا و ارکان خود را بسیج کرده بودند.
از یک طرف در اثر فتنه جوئیهاى یهود و نصارا در داخل جمعیت خود، با درگیریها و فتنه و آشوبها روبرو بودند، فتنه هائى که تشکل آنان را سست مى کرد و باید براى خاموش کردن آشوبهاى آنان قسمت عمده اى از وقت خود را صرف احتجاج و بگو مگوى با آنان می کردند، و از سوى دیگر با مشرکین درگیر بودند، و باید با آنها می جنگیدند، و همیشه در حال آماده باش بوده و لحظه اى امنیت نداشته باشند، چون در آن ایام اسلام در حال انتشار بوده و آوازه اش همه جا را پر کرده بود، و مردم دنیا چه یهودش و چه مسیحیش و چه مشرکش همه علیه اسلام قیام کرده بودند. از پشت سر این سه طایفه ، دو امپراطورى بزرگ آنروز دنیا یعنى روم و ایران و غیره نیز چنگ و دندان نشان مى دادند.
خداى سبحان در این سوره از حقایق و معارفى که بشر را به سوى آنها هدایت فرموده آن مقدارى را که باعث دلگرمى مؤ منین است یادآور مى شود تا مؤ منین ، هم دلخوش شوند و هم آلودگى شبهات و وساوس شیطانى و تسویلات(اغواء و فریب) اهل کتاب از دلهاشان زایل شود، و هم برایشان روشن شود که خداى تعالى هرگز از تدبیر ملک خود غافل نبوده و خلق، او را عاجز نکرده اند، و اگر دین خود را تشریع و جمعى از بندگانش را بسوى آن دین هدایت کرده ، همه بر طبق طریقه و عادت جاریه و سنت دائمى خود بوده ، و آن سنت عبارت است: از سنت علل و اسباب پس مؤمن و کافر هم طبق همین سنت علل و اسباب زندگى مى کنند، یک روز دنیا به کام کافر و روزى دیگر به کام مؤ من است چون دنیا میدان امتحان است ، و امروز روز عمل و فردا روز جزا است.
آیه مشهور سوره
از آیات مشهور این سوره آیه ۹۲ آن است:
«لَن تَنَالُوا الْبِرَّ حَتَّىٰ تُنفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ ۚ وَمَا تُنفِقُوا مِن شَیْءٍ فَإِنَّ اللَّـهَ بِهِ عَلِیمٌ»
هرگز به نیکوکارى نخواهید رسید تا از آنچه دوست دارید انفاق کنید و از هر چه انفاق کنید قطعاً خدا بدان داناست.
واژه «بر» را در این آیه به معنای خیر وسیع و گسترده اعم از اعتقادی و عملی تعریف کرده‌اند و مصادیق آن را بهشت، تقوا، بودن از صالحان، ایمان و عمل پاک دانسته‌اند. این آیه یکی از شرایط رسیدن به مقام نیکوکاران را انفاق از اموال مورد علاقه انسان می‌داند.
دلیل نام گذاری سوره:
آل عمران واژه ای است که در آیه 33 آمده است. در اینکه منظور از عمران کیست دو احتمال وجود دارد. یکی "عمران بن یصهر" که پدر حضرت موسی و هارون است و دیگری "عمران بن ماثان" که پدر حضرت مریم (س) است. اما بیشتر مفسرین معتقدند به دلیل قرائنی که در این آیه و آیات پیرامون آن وجود دارد منظور از عمران پدر حضرت مریم است و آل عمران اشاره به حضرت مریم و حضرت عیسی یا این دو به همراه همسر عمران دارد.
نورنیوز