آیا دمشق به اتحادیه عرب باز می‌گردد؟

نورنیوزـگروه بین‌الملل: العربی الجدید در گزارشی از طرح مجدد بازگشت سوریه به اتحادیه عرب در سایه تحرکات برخی کشورهای عربی به ویژه کشورهای حاشیه خلیج فارس خبر داد تا قبل از نشست سران عرب در الجزایر، تکلیف این پرونده یکسره شود.

منابع در اتحادیه عرب در قاهره اعلام کردند: امارات تحرکاتی برای به جریان انداختن این پرونده آغاز کرده است.

این منابع فاش کردند که اظهارات احمد ابو الغیط دبیرکل اتحادیه عرب در نشست اخیر در کویت هم در راستای هماهنگی میان او و ابوظبی است.

منابع مذکور تاکید کردند: علت این تحرک «ابوالغیط» مشوقی است که ابوظبی به آن داده است که علاوه بر تمدید سمت او به عنوان دبیر کلی اتحادیه عرب، مقرری مالی او را هم افزایش خواهد داد.

این در حالی است که ابوالغیط روز چهارشنبه اعلام کرد که اتحادیه عرب در ماه مارس آینده میزبان نشستی درباره امکان بازگشت سوریه به اتحادیه عرب است.

وی بازگشت سوریه را به توافق عربی منوط دانسته بود.

منابع مذکور در ادامه به رایزنی‌های امارات با آمریکا درباره پرونده بازگشت سوریه به اتحادیه عرب و آنهم در شرایطی که واشنگتن مخالف این اقدام است، اشاره کردند.

این منابع به اهداف امارات در این زمینه هم اشاره کردند که ابوظبی بر این باور است که با بازگرداندن دمشق به اتحادیه عرب روزنه‌ای برای اثرگذاری بر روی روابط دمشق و تهران پیدا خواهد کرد و از طرفی دیگر از این‌ راه خواهد توانست روابط خود را با ایران بازسازی کند.

یک منبع دیپلماتیک مصری هم به العربی الجدید تاکید کرد که پرونده  مذکور در حال حاضر مورد بحث میان مصر و امارات است.

این منبع از اختلاف نظر شدید میان مصر و عربستان درباره پرونده بازگشت سوریه به اتحادیه عرب سخن گفت و اینکه ریاض همچنان بر موضع خود اصرار دارد.

منبع مذکور از اختلاف نظر الجزایر و سعودی در این زمینه هم خبر داد و این پرونده را عامل بن بست در همکاری سعودی و الجزایر دانست به ویژه که الجزایر بر بازگشت سوریه اصرار دارد.

یک منبع دیپلماتیک دیگر هم از موضع قطر به عنوان مانعی در مسیر بازگشت دمشق به اتحادیه عرب نام برد و اینکه همه تلاش‌ها برای منصرف کردن دوحه از دست برداشتن از مواضعش بی ثمر بوده است.

این منبع افزود: مصر با اشاره به قصد عبدالفتاح السیسی رئیس جمهوری مصر برای سفر به کویت در اواخر فوریه جاری، تاکید کرد که پرونده بازگشت سوریه به اتحادیه عرب در رایزنی با مقامات کویتی مورد بحث و تبادل نظر قرار خواهد گرفت.

به گفته این منبع، قاهره به نقش کویت در این زمینه امید زیادی دارد به ویژه با توجه به جایگاهی که کویت در شورای همکاری خلیج فارس و تعدیل دیدگاه‌های سعودی و قطر دارد.

این درحالی است که اخیرا شیخ «محمد بن عبدالرحمن آل ثانی» وزیر خارجه قطر گفت که با وجود تحرکات کشورهای عربی دیگر برای حرکت به سمت سوریه، اما دوحه بعید است که چنین کاری انجام دهد.

وی گفت که شرایطی که منجر به تعلیق سوریه در اتحادیه عرب شده به قوت خود باقی است.

این در شرایطی است که دمشق اصولا اهتمامی به این موضوع ندارد به طوری که فیصل المقداد وزیر خارجه سوریه در اظهار نظری گفت: بازگشت به اتحادیه عرب مورد اهتمام ما نیست.

وی به شدت عملکرد اتحادیه عرب را به باد انتقاد گرفت و اینکه این اتحادیه به هیچ کدام از اهداف خود جامه عمل نپوشانده است.

المقداد در عین حال به تلاش دمشق برای بهبود روابط با کشورهای عربی اشاره کرد و از فعالیت 14 سفارتخانه عربی در سوریه خبر داد.

 اواخر سال 1389 بود که بسیاری از کشورهای عربی مانند عربستان، امارات، قطر،بحرین، مصر، اردن، تونس در کنار کشورهایی مانند آمریکا و انگلیس، فرانسه و ترکیه، جنگی خانمانسوز را در سوریه کلید زدند.

آنها بحرانی را شروع کردند که هدف اصلی آن ضربه زدن به جبهه مقاومت بود. در جریان این بحران حمایت همه جانبه ای از مخالفان سوری به عمل آمد، اما این تلاش‌ها راه به جایی نبرد و آرام آرام برخی کشورهای عربی ناامید از براندازی نظام سوریه، به دنبال رفع مشکل با دمشق برآمدند.

این در حالی است که برخی کشورهای عربی به ارتباطات عادی خود با سوریه ادامه دادند. در همان آغاز بحران سوریه با موافقت 18 ، مخالفت سه و رای ممتنع دو کشو عربی، سوریه از اتحادیه عرب اخراج شد، اما هم اکنون زمزمه‌های بازگشت دمشق به اتحادیه عرب را شاهد هستیم هرچند که هنوز برخی کشورهای از جمله سعودی و قطر مواضع سرسختانه در این باره دارند و مانع بازگشت سوریه هستند.

از دید ناظران سیاسی دولت و ملت سوریه در جنگ ائتلاف بین المللی پیروز شده‌اند. موفقیت های راهبردی در عرصه‌های میدانی و سیاسی و نظامی طی سالهای گذشته، هم باعث ارتقای جایگاه سیاسی سوریه در معادلات منطقه و میان کشورهای عربی شده است و هم سبب شده است که از مخرب ترین و خطرناک‌ترین بحران‌های یک سده اخیر درنظام بین المللی سربلند بیرون آید.

در واقع این همان واقعیتی است که سبب شده است کشورهای عربی از مواضع خصمانه چند ساله خود دست بردارند و به دنبال از سرگیری روابط با دمشق برآیند، هرچند هنوز مقاومت عجیبی بر سر راه بازگشت سوریه به اتحادیه عرب و برداشتن برخی گام‌ها از سوی کشورهای عربی به سمت سوریه وجود دارد که این با توجه به فشار آمریکا علیه برخی کشورهای عربی به ویژه برخی کشورهای حوزه خلیج فارس طبیعی به نظر می‌رسد.

مقاومت اتحادیه عرب در مقابل پذیرش واقعیت‌های سوریه

به نظر تحلیلگران سیاسی، روی آوردن کشورهای عربی به سوی دمشق نشان از شکست پروژه های سرنگونی نظامی سیاسی مستقر در سوریه است. با وجود مقاومت سرسختانه برخی کشورهای عربی در برابر بازگشت سوریه به اتحادیه عرب و برقراری روابط با دمشق، اما می‌توان پیش بینی کرد که این روند تداومی نخواهد داشت و این کشورهای عربی راه دمشق را خواهند پیمود.