×
فرهنگی
شناسه خبر : 63295
تاریخ انتشار :

بادهای شرقی؛ از ایران تا مصر و فلسطین

روایتی از دو قطعه موسیقی جهان عرب در مواجهه با انقلاب 57

نورنیوز- گروه فرهنگ: اولین روزهای فوریه 1979، مردی سراسیمه وارد دفتر رادیو صدای فلسطین شد؛ خبر مهمی در منطقه پیچیده: خمینی به ایران رسید. این نه یک اتفاق ساده، که مهم‌ترین تحول قرن بود.

تنها نه انقلابیون ایرانی، که مبارزان عرب و فلسطینی هم مدت‌ها بود انتظار چنین خبری را می‌کشیدند؛ آغازِ پایان شاهنشاه. روزهای عجیبی بود، آن‌قدر عجیب و شورآفرین که یوسف، خواننده و شاعر شهیر فلسطینی را آن‌چنان سراسیمه به دفتر رادیو کشاند تا سازش را کوک کند، پشت میکروفن برود و شروع به خواندن قطعه‌ای کند که همین چند ساعت پیش نوشته بود: «آفرین بر خمینی!»

فلسطین

آن روز تاریخی، فلسطینیان مبارز در خانه و سنگر صدای انقلاب ایران را شنیدند: «هبت ریاح الخمینی»؛ طوفانی از شرق که پایه‌های ظلم را لرزانده بود: «هبت عواصف ریاح الشرق من ایران». انگار آنچه یوسف الحسون آن روز در دفتر رادیوی جنبش آزادی‌بخش فلسطین اجرا کرد، همه‌ی آرزوهای فروخفته‌ی فلسطینیان بود که در آیینه‌ی انقلاب ایران می‌دیدند؛ سلامی دوباره به آرمان فلسطین: «ثوره ثوره و حتى النصر على العدوان/ حیو فلسطین فیها و بإسمها قالو/ حیو بطلها أبوعمار و الفتیان/ لیث الوغى و الفدائیین اشبالو»

اجرای آن‌روز در رادیو صدای فلسطین، که مهم‌ترین رسانه‌ی وقت مبارزان فلسطینی به شمار می‌رفت، اثری تاریخی و مهم در بازخوانی و بازفهم طرح‌واره‌ی انقلاب ایران در ذهن فلسطینی است.

نقل است که ابوعمار وقتی آن شعر سراسر هیجان یوسف الحسون را از رادیو شنید، دستور داد تا روی نواری ضبط کنند و بارها در دفترش این قطعه را برای مراجعان پخش کرد و حتی نسخه‌ای از آن را با خود به ایران آورد و به امام خمینی اهدا کرد. فداییون فلسطینی نیز تا مدت‌ها کاست این اجرا را بین خودشان دست به دست می‌کردند.


 

ابوالعلا در این اجرای تاریخی، با نام شهرهای ایران، حکایت پایان ظلم را ترسیم می‌کند: «و تبریز چون رستاخیزی بر سرکشی و ستم شورید/ و بنای کاخ ظلم با زلزله‌ای از اهواز به لرزه درآمد/ شب تاریک آبادان رفت/ و نور انقلاب در شیراز روشن شد/ طوفانی از بادهای شرقی در ایران وزیدن گرفت/ پس از سال‌هایی که در انتظار آن بودیم/ ملت ایران با پیر و جوان به میدان آمد/ و انقلاب کرد و ظلم و ذلت را نپذیرفت»

الحسون در وصف اسلام انقلابی امام خمینی که در تقابل با اسلام تاجران دین قرار دارد، با اشاره به تقابل خیمه امام در نوفل لوشاتو با کاخ شاهنشاهی می‌خواند: «ایران؛ ای خلق انقلابی/ و ای خمینی برپاگر عهد آسمان و عهد ملت با صدق اعمالت/ به حق که از تو ندای قرآن طنین‌افکن شده/ به سوی خدا خواندی و با انجیل نماز کردی/ و پرده از چهره‌ی تاجران ادیان برافکندی/ همان‌هایی که وجدان خویش در بازار حراج کردند/ خمینی از خیمه‌اش در فرانسه شجاعان را برانگیخت/ با کلمه‌ی حق و دست‌های خالی/ شاهنشاه و یاران او را به مبارزه فراخواند/ مردان کارتر و اوباش او را»

اما شکستن هیمنه‌ی آمریکا شورانگیزترین بخش اجرای ابوالعلاست: «آفرین بر خمینی و ایران/ خداوند به او و ملتش عزت دهد و این پیروزی مبارک آن‌ها باشد/ همان‌ها با جان خویش فداکاری کردند و از خون مایه گذاشتند و تسلیم شدن را نپذیرفتند/ و با انقلاب خود غل و زنجیر را گسستند/ و بت کارتر را شکستند» او این موفقیت را انگیزه‌ای برای مبارزه فلسطینیان قلمداد می‌کند و آن را در امتداد شکست آمریکا در ویتنام توصیف می‌نماید و معتقد است که دیگر آمریکا پلیس جهان نیست و ابهتش فروریخته است.

یوسف الحسون آرمان‌های انقلاب ایران را از زبان امام خمینی چنین بیان می‌کند: «خمینی گفت دین تنها برای خداست/ و نه به تجاوز به ملت‌ها و سرزمین‌هایشان/ نه به پیمان‌های تحقیرآمیز و مجریان آن‌ها/ نه به جاسوسی از مردم/ نه به پنتاگون/ نه به سلطه بر آزادی انسان/ نه به تحقیر و غارت و تاراج اموال او/ نه شاهی باقی می‌ماند و نه ساواک/ نه به آن خبیث پست و لعنت خورده/ نه به برژینسکی، بی هیچ کم و کاستی»

او در نهایت، سرنوشت شاه را عبرتی برای وابستگان آمریکا در منطقه می‌داند و پیام روشن انقلاب ایران به حکام خودکامه منطقه را چنین می‌سراید:«فتح عیونک و شوف الشاه شو مالو/ و شوف الخمینی و شوف الشعب فی إیران/ اسأل على کل حاکم شین مثل شاه/ و کل زمیلو حلق و الدور خلالو»

مصر

رادیو مونت کارلو در روزهای اقامت امام خمینی در نوفل لوشاتو، گزارشی از زندگی پیرمرد انقلابی ایران پخش می‌کند، گزارش‌گر رادیو می‌گوید خمینی وقتی به فرانسه آمد تنها یک ساک جمع و جور با یکی دو دست لباس داشته، همین. روایت آن روز رادیوی فرانسوی اما در مصر جرقه‌ای برای خلق یکی از آثار مانای عربی در وصف انقلاب ایران شد.

احمد فواد نجم، شاعر و انقلابی شهیر مصری وقتی وصف سادگی امام خمینی را در کنار تصاویری از امواج خروشان مردم ایران در روزهای انقلاب 57 گذاشت، مجموعه‌ی ایران را سرود و رنج زندان را در رژیم سادات به جان خرید.

شاید معروف‌ترین شعرش هم همان «صباح الخیر یا طهران العزیزه» بود که با صدا و موسیقی شیخ امام در حافظه‌ی مصری‌ها ماندگار شد.

شیخ امام، خواننده و نوازنده‌ی بزرگ مارکسیست مصری و پدر موسیقی انقلابی جهان عرب خوانده می‌شد و آن‌روزها صدای محرومان و مستضعفان و فریاد اعتراض علیه ظلم و تطبیع بود.

قطعه‌ی «صبح بخیر تهران» هم با لهجه‌ی مصری و عودنوازی شاهکار شیخ امام، روایتی از خیزش پابرهنگان ایرانی علیه ظلم و فریاد ضدآمریکایی و ضدصهیونیستی مردم در خیابان‌های تهران و برآمده از شور و اشتیاق شاعر و خواننده به تحولی بزرگ و بر شانه‌های خلق به‌پاخاسته در منطقه بود: «صباح الخیر یا طهران العزیزه/ صباح النصر/ وبلوغ المنال/ عزفنا الفرحه غنوه/ و قلنا الشعر/ ورکبنا الخیال/ أدیکی صحیتی بعد النوم / عروسه/ ولا کل العرایس فی الجمال»


 

فاجومی در «مجموعه ایران» که شامل 11 قطعه است، روایتی از انقلاب ایران، سقوط شاه، خیانت‌های آمریکا و مبارزه یکپارچه در منطقه علیه فساد و ظلم ارائه می‌کند و با تشبیه شرایط ایران و مصر به یکدیگر، آرزوی انقلابی مشابه انقلاب ایران را در مصر دارد.

فاجومی امام خمینی را در برابر حاکمان عرب قرار می‌دهد و ایستادگی امام را با وادادگی و حقارت سران منطقه مقابل آمریکا و اسرائیل مقایسه می‌کند.

او در نهایت تفرقه میان شیعه و سنی را نیز مورد انتقاد قرار می‌دهد و بر اصل مبارزه و انقلاب تاکید می‌کند. اشعار شورانگیز آن‌روزهای احمد فواد نجم نمودی دیگر از بارقه‌های امید در منطقه بود که تحت تاثیر انقلابی مردمی، ضدظلم و فساد، استقلال‌طلب، آزادی‌خواه و مخالف آمریکا و اسرائیل بود، انقلابی شایسته‌ی الگو گرفتن.

 


شعوبا
نظرات
آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
خانم بزرگ سریال «ستایش» از سال های دوری از تلویزیون می گوید
واکنش‌های جهانی به انفجار در بندر شهید رجایی همچنان ادامه دارد/ اردوغان طی پیامی تسلیت گفت
آخرین جزییات انفجار در بندر شهید رجایی/ قصور محرز شد
آکسیوس: دور چهارم مذاکرات ایران و آمریکا در رم خواهد بود
توافق ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای ادامه گفت‌وگوهای فنی
احضار مسئولان ذیربط پس از انفجار بزرگ؛ پرونده بندر شهید رجایی وارد مرحله قضایی شد
نورنما | پلمپ تابوت پاپ فرانسیس
عکس های منتخب ایران، دوشنبه 8 اردیبهشت 1404
تصاویر دیده نشده از داخل کابین هواپیمای آتش نشان سپاه از نحوه مهار آتش بندر شهید رجایی
نتایج پنجمین قرعه‌کشی ایران خودرو روی سایت قرار گرفت
سخنگوی وزارت امور خارجه:حملات آمریکا به یمن، جنایت جنگی است
اتوبوس دزدیده شده در کرمان؛ راننده‌ای غیرمنتظره پشت فرمان+فیلم
مهلت انتخاب رشته آزمون دکتری نیمه متمرکز 1404 تا امشب به پایان می رسد
نورویدئو | پشت پرده حادثه بندر شهید رجایی؛آیا باید برای تداوم مذاکرات نگران بود؟
اعتراض پزشکیان به مترجم: چرا صحبت‌هایم را کامل ترجمه نکردی؟
پیش فروش سه خودرو محبوب سایپا از امروز 8 اردیبهشت 1404 + جدول قیمت
از صفحه تئاتر تا صفحه شعر/ بابک لطیفی شاعر خرم آبادی درگذشت
پادکست | پدر بودن فقط تامین کننده بودن نیست
آتش‌بازی معاندان در میان دود و درد؛ روایت یک جنگ ادراکی علیه ایران
هشدار رئیس سازمان مدیریت بحران شهر تهران + فیلم
آماده باش اورژانس درپی هشدار نارنجی سازمان هواشناسی
جریمه تراکتور و استقلال از طرف کمیته انضباطی AFC
طوفان باز هم به سراغ تهرانی ها آمد
رونمایی سایپا از 4 خودرو جدید در نمایشگاه بین‌المللی تهران
موبایل؛ دوست روزانه یا قاتل خاموش چشم‌ها؟
ایده‌هایی ناب برای جان بخشیدن به دکوراسیون خانه‌های امروزی
کرفس بخوریم یا نخوریم؟دوستی برای لاغری یا دشمنی برای سلامتی؟
حضور گروه «صنعتی ؛ پژوهشی زر» در هفتمین نمایشگاه ایران اکسپو 2025
صعود نفس گیر پرسپولیس به فینال + فیلم
قیمت سکه و دلار و سایر ارزها امروز 8 اردیبهشت 1404
زمان پرداخت معوقات بازنشستگان کشوری اعلام شد+جزییات
طوفان تهران، مدیریت بحران را به باد داد
کاپلو: کریستیانو رونالدو در حد مسی، پله و مارادونا نیست!
گزارش تصویری | نشست خبری هفتگی سخنگوی وزارت خارجه با اصحاب رسانه
آمار متوفیان حادثه انفجار در بندر شهید رجایی افزایش یافت + اسامی
انفجار در روسیه؛ محمد محبی بهترین بازیکن ماه و صاحب بهترین گل شد + فیلم
ایران، به هرگونه حمله نظامی پاسخ قاطع خواهد داد!
فرصت طلایی برای معلمان آینده؛ سهمیه جذب آموزش و پرورش افزایش یافت!
آتش‌سوزی بندر رجایی؛ بی‌کفایتی یا تخلف؟ هیئت اعزامی به چه نتیجه‌ای رسید؟
ایران نما | معرفی جاذبه های گردشگری شهرهای ایران (19)«اردکان»
تیراندازی در دانشگاه ایالتی «الیزابت سیتی»؛ یک کشته و چندین زخمی
خلبان قزوینی در پی سقوط هواپیمای آموزشی جان باخت
مجتبی جباری مأمور احیای استقلال؛ از مستطیل سبز تا نیمکت آبی
وضعیت بیمه‌شدگان در آتش‌سوزی بندر شهید رجایی؛ آیا خسارت‌ها پرداخت می‌شود؟
نورنما | سنج و دمام فستیوال کوچه بوشهر در عزای مردم داغدار بندر عباس
تعرفه برق زیر تیغ افزایش؛ پرمصرف‌ها هدف اصلی
مرگ عزیزان روی پرده بلاگری؛ سقوط حرمت انسان
قیمت خودرو امروز 8 اردیبهشت + جدول قیمت ها
پاسخ استاد شیمی دانشگاه لندن به شایعات رسانه‌های اپوزیسیون درباره انفجار بندر شهید رجایی
نوراینفو | فواید مصرف حبوبات در رژیم غذایی
X
آگهی تبلیغاتی