نورنیوز-گروه اجتماعی: زائران ایرانی حج تمتع امروز (یکشنبه، ۱۸ خرداد) پس از انجام مراسم رمی جمرات سه‌گانه، سرزمین منا را ترک کردند و برای ادای طواف وداع و پایان اعمال حج به مکه مکرمه بازگشتند. این مرحله پایانی یکی از پرمشقّت‌ترین و معنوی‌ترین بخش‌های مناسک حج بود که طی آن حجاج با سنگ زدن به نماد شیطان، پاکسازی روحی و معنوی خود را تکمیل کردند.
طی ۴ شب گذشته، حجاج ایرانی پس از وقوف در صحرای عرفات در روز عرفه، به مشعرالحرام (مزدلفه) رفتند و سپس به منا عزیمت کردند. روز عید قربان، با انجام رمی جمره عقبی، قربانی و تراشیدن سر، بخش عمده‌ای از مناسک حج به پایان رسید. در روزهای ۱۱ و ۱۲ ذی الحجه نیز زائران به ترتیب به سه شیطان اولی، وسطی و عقبه سنگ زدند و پس از آن، منا را به سوی مکه ترک کردند.
با بازگشت به مکه، تنها اعمال باقی‌مانده طواف و نماز زیارت، سعی و طواف نساء است که پس از انجام آنها، حج تمتع زائران به پایان می‌رسد و آنها به عنوان حاجیان کامل معرفی می‌شوند. بسیاری از زائران نیز در فاصله زمانی ترک منا، سعی و طواف‌های خود را انجام داده و حجشان را به صورت کامل به پایان رساندند.