نورنیوز-گروه اجتماعی: پژوهشگران بینالمللی در کشفی مهم، موفق به شناسایی فرآیند بیولوژیکی جدیدی شدند که در شرایط بحرانی مانند حمله قلبی، سکته مغزی و حتی درگیری شدید با بیماریهایی نظیر کووید-۱۹، باعث انسداد عروق و آسیب جدی به اندامهای حیاتی میشود. این فرآیند برخلاف تصور پیشین، به لختههای سنتی خون ارتباطی ندارد بلکه حاصل تخریب و ترکیدن گلبولهای قرمز است.
گلبولهای قرمز، بازیگر اصلی آسیب عروقی
طبق یافتههای این تحقیق، در هنگام کاهش اکسیژن در بافتها، گلبولهای قرمز دچار انفجار شده و محتویات چسبندهای از خود آزاد میکنند که موجب انسداد رگهای خونی کوچک (ریزعروق) میشود. این انسداد، جریان خون را متوقف کرده و با قطع اکسیژنرسانی، منجر به مرگ بافتها و در نهایت نارسایی اندامی میشود.
کووید-۱۹، شواهد بالینی تازه را فراهم کرد
محققان با بررسی کالبدشکافی بیش از ۱۰۰۰ رگ خونی از بدن بیماران فوتشده بر اثر کووید-۱۹، به شواهدی قوی درباره این مکانیسم جدید دست یافتند. آنها مشاهده کردند که سلولهای اندوتلیال که سطح داخلی رگها را تشکیل میدهند، بهشدت آسیب دیده و با مواد ناشی از گلبولهای ترکیده پوشانده شدهاند. این یافتهها دلیل قانعکنندهای برای شکست داروهای ضدانعقاد سنتی در درمان بیماران کووید-۱۹ بهحساب میآید.
از سکته تا ایسکمی روده؛ ابعاد گسترده کشف
بهجز کووید-۱۹، این سازوکار در مدلهای حیوانی نیز در شرایطی مانند حملات قلبی، سکته مغزی و ایسکمی روده (قطع جریان خون به رودهها) مشاهده شده است. پژوهشگران دریافتند که فرآیند انفجار گلبولهای قرمز، یک پاسخ مشترک بدن به شرایط کماکسیژنی شدید است که میتواند بهسرعت جریان خون را متوقف کند.
امیدهای جدید برای درمانهای هدفمندتر
پروفسور شان جکسون، رئیس تیم تحقیقاتی و مؤسس شرکت دارویی ThromBio، اعلام کرد: «ما با کشف این مکانیزم جدید، اکنون میدانیم که تمرکز درمانها نباید فقط بر پلاکتها یا فیبرین باشد، بلکه باید به مهار آسیبهای سلولی و محافظت از گلبولهای قرمز نیز توجه شود.» به گفته او، داروهایی که بتوانند مانع از ترکیدن گلبولهای قرمز یا تقویت مقاومت سلولهای اندوتلیال شوند، میتوانند نقش حیاتی در نجات بیماران ایفا کنند.