نور نیوز-گروه سیاسی: در میانه مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و آمریکا که با میانجیگری عمان در حال پیگیری است و همزمان با برخی اظهار نظرها از سوی مقامات آمریکایی در خصوص ضرورت برچیده شدن برنامه غنی سازی اورانیوم ایران، رهبر انقلاب اسلامی پیش از ظهر امروز در مراسم بزرگداشت شهید رئیسی و شهدای پرواز اردبیهشت با ایشان در اظهاراتی صریح و هشداردهنده، نسبت به مواضع متکبرانه و زیادهخواهانه طرف آمریکایی واکنش نشان دادند.
این موضعگیری در شرایطی بیان شد که رییس جمهور و سایر مقامات آمریکا طی چند روز اخیر، صراحتاً اعلام کردند که توافق با ایران تنها در صورتی ممکن است که برنامه غنیسازی ایران بهطور کامل متوقف شود؛ خواستهای که آشکارا فراتر از حقوق مندرج در معاهده NPT است.
رهبر انقلاب در مراسم بزرگداشت شهید رئیسی، خطاب به مقامات آمریکایی هشدار دادند: «سعی کنند یاوهگویی نکنند. اینکه بگویند ما به ایران اجازهی غنیسازی نمیدهیم، این غلط زیادی است. کسی منتظر اجازهی این و آن نیست. جمهوری اسلامی سیاستی دارد، روشی دارد، سیاست خودش را تعقیب میکند.» این سخنان، نهتنها بیانگر یک موضع اصولی و ثابت از سوی رهبری نظام در دفاع از حقوق هستهای ایران است، بلکه نشانهای از درک عمیق نسبت به ماهیت واقعی مطالبات طرف مقابل می باشد.
رهبر انقلاب همچنین تاکید کردند که در آینده، دلایل اصلی اصرار غرب بر توقف غنیسازی در ایران را با مردم در میان خواهند گذاشت: «البته در یک مناسبت دیگری به ملت ایران توضیح خواهم داد که علت اینکه اینها روی غنیسازی تکیه میکنند چیست، چرا اینقدر طرفهای غربی و آمریکایی و دیگران اصرار دارند که باید در ایران غنیسازی نباشد.» این وعده حاکی از آن است که نظام جمهوری اسلامی با شفافسازی، قصد دارد فضای داخلی را برای مواجهه مقتدرانه با زیادهخواهیهای طرف آمریکایی در مذاکرات جاری آماده کند.
واقعیت این است که تأکید غرب به ویژه آمریکا بر توقف کامل غنیسازی، صرفاً ناشی از نگرانی هستهای نیست، بلکه بخشی از راهبرد مهار بلندمدت جمهوری اسلامی ایران در حوزه قدرت ملی است. حذف توان غنیسازی، به معنای حذف بخش راهبردی از استقلال علمی و فناوری ایران است. به همین دلیل، پاسخ قاطع رهبری به این موضوع، فراتر از یک موضع دیپلماتیک، در واقع تبیین یک راهبرد ملی برای صیانت از استقلال ایران محسوب میشود.
اظهارات استیو ویتکاف درباره اینکه آمریکا نمیتواند حتی «یک درصد» توان غنیسازی ایران را بپذیرد و اینکه «ما اجازه رسیدن یک بمب به اینجا را نمیدهیم» به وضوح بازتابی از همان منطق سلطهجویانه است که در صدد تحمیل معادلات امنیتی مطلوب غرب بر منطقه است. این در حالی است که آژانس بینالمللی انرژی اتمی بارها اعلام کرده هیچ انحرافی در برنامه هستهای ایران مشاهده نشده و غنیسازی صرفاً برای مصارف صلحآمیز انجام میشود.
رهبر انقلاب با استفاده از عبارت «غلط زیادی»، در واقع خط قرمز قطعی نظام جمهوری اسلامی در برابر باجخواهی هستهای را ترسیم کردند؛ خط قرمزی که هرگونه توافق احتمالی باید بر اساس احترام به آن شکل بگیرد. این واکنش، نهفقط پیام سیاسی به طرف آمریکایی، بلکه یک سیگنال روشن برای تیم مذاکرهکننده ایران نیز محسوب میشود؛ سیگنالی که بر لزوم عدم عقبنشینی از حقوق قانونی و تثبیتشده ایران در حوزه فناوری هستهای تاکید دارد.
در شرایطی که آمریکا پس از سفر دونالد ترامپ رییس جمهور این کشور به منطقه تلاش می کند از طریق ایجاد دو قطبی های کاذب جایگاه منطقهای ای ایران را تضعیف کند، هشدار سریع و صریح رهبری به این روند، در حقیقت نوعی مداخله راهبردی برای اصلاح مسیر مذاکرات و هشدار به ساختار تصمیمسازی در کشور نیز تلقی میشود.
در مجموع، هشدار اخیر رهبر انقلاب حامل چند پیام مهم است: نخست آنکه جمهوری اسلامی ایران هرگز تحت فشار حاضر به عقبنشینی از حقوق هستهای خود نخواهد شد. دوم، اینکه ساختار مذاکراتی باید نسبت به پیامهای فریبنده و طرحهای بهظاهر «بیطرفانه» اما در واقع هدایتشده از سوی آمریکا، هوشیار باشد. و سوم، اینکه ادامه مذاکرات تنها در صورتی مشروعیت دارد که عزت، حکمت و مصلحت نظام در آن لحاظ شود.
در شرایط کنونی، لازم است تیم مذاکرهکننده با تکیه بر اصول مشخصشده توسط رهبر انقلاب، مسیر مذاکرات را به گونهای مدیریت کند که نتیجه آن، نه تثبیت محدودیتها، بلکه احیای کامل حقوق و رفع تحریمهای غیرقانونی باشد. هرگونه توافقی که بر پایه «محرومسازی ایران از غنیسازی» باشد، همانگونه که رهبر انقلاب تصریح کردند، از پیش مردود است و نباید وارد محاسبات استراتژیک کشور شود. این مسیر، تنها با ایستادگی و راهبرد اقتدار قابل طی شدن است.