×
سیاسی
شناسه خبر : 221574
تاریخ انتشار : پنج‌شنبه 1404/02/04 ساعت 19:45

*دکتر حمیدرضا فرتوک زاده*

قانون آمره خلیج فارس؛ امنیت پیوسته، سرنوشت مشترک

امنیت در خلیج فارس یک مسئله‌ی تجزیه‌ناپذیر و به‌هم‌پیوسته است؛ هر تهدید علیه یک نقطه، کل منطقه را تحت تأثیر قرار می‌دهد. خطای تحلیل بخشی‌نگر، نه‌تنها ناکارآمد، بلکه گاه به پاشنه آشیل امنیت منطقه‌ای تبدیل می‌شود. راه‌حل پایدار، تنها در منطقه‌گرایی است.

نورنیوز-گروه سیاسی: یکی از خطاهای رایج در تحلیل وضعیت خلیج فارس، تصور امکان تأمین امنیت به‌صورت بخشی و مستقل از یکدیگر توسط کشورهای منطقه است؛ تحلیلی که هم تجربه تاریخی آن را رد کرده و هم واقعیت‌های جاری، نادرستی آن را به‌طور مکرر آشکار ساخته‌اند.

واقعیت آن است که امنیت در خلیج فارس از یک «قانون آمره» پیروی می‌کند؛ قانونی نافذ که هرگونه تهدید به یک واحد سیاسی یا اقتصادی را تهدیدی علیه کلیت منطقه قلمداد می‌کند. این قاعده اجتناب‌ناپذیر ژئوپلیتیک، برخاسته از پیوندهای طبیعی، جغرافیایی و تمدنیِ میان واحدهای شمال و جنوب خلیج فارس است؛ پیوندهایی که اگرچه بر بستر تفاوت‌های آشکار در ساختار سیاسی، اقتصادی و فرهنگی شکل گرفته‌اند، اما در سطح تهدیدات امنیتی، همه را در موقعیت مشابهی قرار می‌دهند.به تعبیر روشن‌تر: سرشت‌های جداگانه، سرنوشت امنیتی مشترک ساخته‌اند.

در این میان، یکی از پیش‌نیازهای اساسی موفقیت ایران در هرگونه مذاکره مؤثر با ایالات متحده، بازتعریف این چارچوب تحلیلی و برطرف کردن خطاهای محاسباتی رایج درباره خلیج فارس است؛ به‌ویژه تأکید بر این واقعیت که امنیت منطقه یک کل به‌هم‌پیوسته و تجزیه‌ناپذیر است.

با این همه، روندهای اخیر از جمله برخی سرمایه‌گذاری‌های زیرساختی یا طرح‌های پدافندی در شمال و جنوب خلیج فارس، همچنان از نوعی نگاه بخشی‌نگر و تک‌محور رنج می‌برند. چه در توصیف راهبرد فجیره به‌عنوان گریزگاهی مطمئن، چه در تصور نقش جایگزین برای خط لوله گوره–جاسک، خطای اصلی در نادیده‌گرفتن کلیت نظم امنیتی خلیج فارس است. اصل مغفول این است: هیچ نقطه‌ای در خلیج فارس، خارج از دامنه اثر متقابل امنیتی دیگر نقاط نیست. تجربه‌های پیاپی هم نشان داده‌اند که تقویت امنیت یک بخش، بدون پیوند با امنیت منطقه‌ای، نه تنها پایدار نیست بلکه ممکن است در موقعیتی بحرانی، به پاشنه آشیل کل معادله تبدیل شود.

نکته مهم‌تر آن‌که، هیچ چارچوب امنیتیِ مبتنی بر نیروهای بیرونی نمی‌تواند این پیوستگی بومی را جایگزین کند. راه‌حل‌های وارداتی، خواه نظامی و خواه سیاسی، تنها بر پیچیدگی وضعیت افزوده‌اند و نه‌تنها هزینه‌زا، که در بلندمدت بی‌اعتمادکننده بوده‌اند. منطقه‌گرایی در امنیت، یک انتخاب تاکتیکی نیست، بلکه ضرورتی ساختاری و راهبردی است. کشورهای خلیج فارس می‌توانند هر یک مسیر توسعه خود را برگزینند، اما در صورت بحران، هیچ‌کدام مصون از پیامد نخواهند بود. این، نه هشدار، بلکه بازخوانی قاعده‌ای است که سال‌هاست بر این منطقه حاکم است: قانون آمره خلیج فارس.


نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
ایران‌نما | معرفی جاذبه‌های گردشگری شهرهای ایران(66)؛ «بلداجی»
استاد فرشچیان درگذشت
تلاش واشنگتن برای توقف شورای امنیت درباره اشغال کامل غزه
شورای امنیت جلسه اضطراری «اشغال غزه» را به یکشنبه موکول کرد
«کریدور زنگزور»؛ مسیر تازه یا دام ژئوپلیتیکی برای ایران؟
پایان کار طارمی در اینتر؟ مقصد بعدی شاید لیگ برتر انگلیس
پزشکیان: عملکرد رسانه‌ها در جنگ 12 روزه توانست ایران را در سطح جهان مطرح کند
برنامه مسابقات ورزشی امروز شنبه 18 مرداد
وضعیت آب و هوا امروز شنبه 18 مرداد 1404 + وضعیت استان‌ها
قرعه‌کشی خودروهای وارداتی فردا برگزار می‌شود +جزئیات
آلاسکا میزبان پوتین و ترامپ؛ یخبندان یا گشایش؟!
جاده ترامپ و اختناق ایران؟
وقتی مجری الجزیره عضو پارلمان اسرائیل را ادب می‌کند
هشدار آمریکا به شهروندان: از اماکن مرتبط با اسرائیل در امارات دوری کنید
آتش‌سوزی گسترده در کالیفرنیا /هزاران نفر خانه هایشان را ترک کردند+ فیلم
نماینده فلسطین در سازمان ملل: اسرائیل به دنبال اجرای طرح خبیث در غزه است
گفت‌وگوی تلفنی پوتین و مودی
گره مذاکرات مستقیم ایران و FATF بعد از 6 سال باز می شود
شورای امنیت سازمان ملل درباره طرح اشغال غزه تشکیل جلسه می‌دهد
ونس: برنامه‌ای برای به رسمیت شناختن کشور فلسطین نداریم
کره شمالی برای مذاکره با آمریکا شرط گذاشت
دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس: اسرائیل تهدیدی برای امنیت و ثبات منطقه است
دفتر نتانیاهو ادعای بگو‌مگوی لفظی با ترامپ را تکذیب کرد
راهپیمایی میلیونی دوباره یمنی ها در حمایت از مردم غزه
شبکۀ ان‌بی‌سی‌نیوز آمریکا: اسرائیل با همه‌گیری جاسوسی برای ایران روبه‌رو شده است+فیلم
جاده ترامپ و اختناق ایران؟!
لوکاشنکو: ترامپ خیلی وراج است
بلومبرگ: تماس ترامپ و مودی درباره پاکستان روابط آنها را تیره کرد
ایران طرح رژیم صهیونیستی برای اشغال غزه را به شدت محکوم کرد
اشغال غزه؛ از فاجعه انسانی تا خودکشی استراتژیک اسرائیل
ادعای نتانیاهو: قصد اشغال نظامی غزه را نداریم
گزارش تصویری | رشد نیروگاه های خورشیدی
پویش یک تیک‌تاکر معروف عراقی در حمایت از موشک‌های ایرانی+فیلم
سلاح مقاومت یا خلأ امنیتی؛ لبنان در دوراهی تاریخی
نویسندگان هالیوود در نامه ای به ترامپ استبداد به آزادی بیان را محکوم کردند
افتخارآفرینی تیم ایران در المپیاد جهانی هوش مصنوعی
شهادت مأمور پلیس هنگام دستگیری سارق کابل برق در شفت گیلان
ووشو ایران در بازی‌های جهانی صاحب مدال طلا شد
اکبر عبدی: حالم خوب است/به زودی از بیمارستان مرخص می‌شوم
سازمان همکاری اسلامی تصمیم رژیم اسرائیل برای اشغال غزه را محکوم کرد
حماس: تصمیم رژیم صهیونستی درباره اشغال غزه "جنایت جنگی" است
سکتبالیست‌های ایران ژاپنی ها را به زانو درآوردند
فاکس نیوز هم از دیدار احتمالی پوتین و ترامپ در هفته آینده خبر داد
واکنش ها به طرح اسرائیل برای اشغال غزه
قالیباف: مجلس برای تصویب لوایح دولت در حمایت از خبرنگاران آمادگی دارد
رهبران اردن و مصر با طرح اشغال کامل نوار غزه مخالفت کردند
همراه اول؛ نخستین اپراتور خارجی با خدمات حضوری در فرودگاه نجف
تکذیب هر گونه درگیری در جریان انتقال به زندان اوین
تجهیز پایگاه «استاربیس» به خطوط لوله آب!
سارا بهمنیار مدال طلای بازی‌های جهانی چین را بدست آورد
X
آگهی تبلیغاتی