سال 1403؛ سال افزایش درگیری‌های مستقیم ایران با رژیم صهیونیستی

نورنیوز-گروه سیاسی:  سال ۱۴۰۳ با افزایش قابل ملاحظه درگیری‌های مستقیم ایران با رژیم صهیونیستی به یکی از حساس‌ترین و پرتنش‌ترین دوره‌ها میان ایران و رژیم اسراییل  تبدیل شد. آغازگر این تنش‌ها، حمله اسرائیل به کنسولگری ایران در دمشق در فروردین‌ماه بود که واکنش شدید ایران را به همراه داشت. پس از عملیات گسترده "وعده صادق"، تحولات بعدی نشان داد که درگیری میان طرفین به سطحی بی‌سابقه رسیده است. ترور رهبران مقاومت، از جمله اسماعیل هنیه در تهران و سید حسن نصرالله در بیروت، در کنار حملات متقابل ایران و رژیم صهیونیستی، تنش و درگیری میان اسراییل و ایران را به سطحی بی سابقه ارتقاء داد.

در ۱۳ فروردین ۱۴۰۳ (۱ آوریل ۲۰۲۴)، رژیم صهیونیستی با انجام حمله هوایی به کنسولگری ایران در دمشق، چندین فرمانده ارشد سپاه پاسداران از جمله سردار محمدرضا زاهدی را به شهادت رساند. این حمله، که نقض آشکار حقوق بین‌الملل و تعرض مستقیم به یک مرکز دیپلماتیک محسوب می‌شد، خشم شدید ایران را برانگیخت.

تنش‌ها در هفته‌های بعد افزایش یافت و ایران اعلام کرد که این اقدام را بی‌پاسخ نخواهد گذاشت. سرانجام، در ۲۵ فروردین ۱۴۰۳ (۱۳ آوریل ۲۰۲۴)، تهران با اجرای عملیات "وعده صادق" پاسخی قاطع به این حمله داد.

عملیات "وعده صادق": اولین حمله گسترده‌ ایران به رژیم صهیونیستی

در این عملیات، ایران بیش از ۳۰۰ موشک بالستیک، موشک کروز و پهپاد انتحاری را به سمت مواضع نظامی رژیم صهیونیستی شلیک کرد. هدف اصلی این حمله، پایگاه‌های هوایی و سامانه‌های پدافندی اسرائیل بود. برخی از موشک‌ها به اهداف کلیدی مانند پایگاه هوایی نواتیم در جنوب فلسطین اشغالی اصابت کردند و موجب وارد آمدن خسارات سنگین به زیرساخت‌های نظامی اسرائیل شد.

مقامات صهیونیستی در ابتدا ادعا کردند که سامانه "گنبد آهنین" و دیگر سامانه‌های دفاعی آن‌ها موفق به رهگیری درصد قابل‌توجهی از موشک‌های ایرانی شده‌اند، اما گزارش‌های داخلی و تصاویر ماهواره‌ای نشان داد که این حمله، آسیب‌های قابل‌توجهی به اسرائیل وارد کرده است.

ادعای اسرائیل در خصوص حمله به یک سایت پدافندی

پس از عملیات وعده صادق ، مقامات تل‌آویو مدعی شدند که در ۵ آبان ۱۴۰۳ (۲۶ اکتبر ۲۰۲۴)، در یک عملیات هوایی، به یک سایت سامانه پدافندی S-300 در منطقه اصفهان حمله کرده اند.

به گفته منابع اسرائیلی، این حمله بخشی از پاسخ محدود اسرائیل به ایران پس از عملیات وعده صادق  بوده است.

برخی رسانه‌های غربی نیز گزارش‌هایی منتشر کردند مبنی بر اینکه چند انفجار در حوالی اصفهان شنیده شده است.

مقامات نظامی ایران این ادعا را قویاً تکذیب کردند و اعلام کردند که هیچ حمله موفقی علیه سایت‌های پدافندی ایران انجام نشده است.

سخنگوی نیروهای مسلح ایران اعلام کرد: "هیچ‌یک از پایگاه‌های پدافندی ما در اصفهان آسیب ندیده و سامانه‌های دفاعی کشور در آماده‌باش کامل هستند."

رسانه‌های داخلی نیز گزارش دادند که سامانه‌های پدافندی ایران تمامی تهدیدات هوایی را رهگیری کرده‌اند و هیچ‌گونه خسارتی به تأسیسات نظامی وارد نشده است.

ترور رهبران مقاومت و واکنش دوم ایران با عملیات "وعده صادق ۲"

پس از عملیات "وعده صادق"، رژیم صهیونیستی با تداوم شرارت ، سعی کرد با اتخاذ رویکردی تهاجمی تر از وضعیت انفعال خارج شود. در همین راستا، در اقدامی کم‌سابقه، اسرائیل در ۲۷ شهریور ۱۴۰۳ (۱۷ سپتامبر ۲۰۲۴) اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس را  که برای شرکت در مراسم تحلیف رییس جمهور اسلامی ایران در تهران حضور یافته بود، هدف حمله قرار داد و به شهادت رساند.

چند روز بعد، در ۵ مهر ۱۴۰۳ (۲۶ سپتامبر ۲۰۲۴)،ارتش اسرائیل با استفاده از بیش از ۸۰ تن بمب‌های سنگ شکن محل استقرار سید حسن نصرالله را مورد هدف قرار داد و دبیرکل حزب‌الله لبنان را به شهادت رساند. این اقدام که موجی از اعتراضات گسترده را در میان گروه‌ها و کشورهای محور مقاومت به همراه داشت، ایران را وادار به انجام حملات سخت‌تر کرد.

در پاسخ به این اقدامات، ایران در ۱۰ مهر ۱۴۰۳ (۲ اکتبر ۲۰۲۴) عملیات "وعده صادق ۲" را اجرا کرد. در این عملیات، ایران از موشک‌های بالستیک هایپرسونیک "فتاح ۱" و همچنین نسل جدید پهپادهای انتحاری استفاده کرد. این حمله که پایگاه‌های راهبردی ارتش اسراییل درحیفا و تل‌آویو را هدف قرار داد، توان دفاعی رژیم اسراییل را به چالش کشید و موجب شد سامانه‌های پدافندی رژیم صهیونیستی نتوانند در رهگیری موشک‌های پیشرفته ایران موفق عمل کنند.

واکنش اسرائیل و حمله متقابل در ۵ آبان ۱۴۰۳

پس از شکست اسرائیل در رهگیری کامل حملات ایران، این رژیم در ۵ آبان ۱۴۰۳ (۲۶ اکتبر ۲۰۲۴) اقدام به  انجام عملیات هوایی محدود علیه سامانه های پدافندی ایران با استفاده از آسمان برخی کشورهای همسایه نمود. این اقدام با همکاری و پشتیبانی همه جانبه آمریکا انجام شد.

در این حمله، جنگنده‌های اف-۳۵ اسرائیلی و موشک‌های هوا پایه این رژیم مورد استفاده قرار گرفتند. اما سامانه‌های پدافند هوایی ایران، از جمله "۱۵ خرداد" و"باور ۳۷۳"، موفق شدند بسیاری از موشک‌های شلیک‌شده را رهگیری کنند و آسیبها را به حداقل برسانند.

ایران پس از این حمله هشدار داد که تجاوز اسرائیل را بی پاسخ نخواهد گذاشت و هرگونه اقدام بعدی از سوی اسرائیل را نیز با پاسخی سخت‌تر و ویرانگرتر تلافی خواهد کرد.

پیامدهای بین‌المللی و منطقه‌ای درگیری‌ها

افزایش قیمت نفت:

تنش‌های ایران و اسرائیل موجب افزایش قابل‌توجه قیمت نفت در بازارهای جهانی شد. کشورهای غربی از بی‌ثباتی در خلیج فارس و احتمال بسته شدن تنگه هرمز ابراز نگرانی کردند.

تقویت محور مقاومت:

حزب‌الله لبنان، نیروهای حشدالشعبی عراق و گروه‌های مقاومت فلسطینی اعلام کرده‌اند که در صورت ادامه حملات رژیم صهیونیستی، دامنه درگیری را گسترش خواهند داد.

واکنش قدرت‌های جهانی:

در حالی که آمریکا از رژیم صهیونیستی حمایت کرد، برخی از کشورهای اروپایی و روسیه خواستار خویشتنداری طرفین شده‌اند. چین نیز خواهان پایان درگیری‌ها و تمرکز بر دیپلماسی شد.

چشم‌انداز آینده

درگیری‌های اخیر میان ایران و اسرائیل، نشان‌دهنده تغییر در معادلات قدرت در منطقه است. عملیات "وعده صادق" و "وعده صادق ۲" نشان داد که ایران نه‌تنها توانایی انجام حملات موشکی گسترده به رژیمی که مدعی شبکه پدافندی غیر قابل نفوذ است را دارد، بلکه می‌تواند از طریق اقدامات مکمل، فشار بیشتری بر رژیم صهیونیستی وارد کند.

در مقابل، اسرائیل نیز تلاش دارد با انجام حملات تروریستی و ترور رهبران مقاومت، معادلات قدرت را به نفع خود تغییر دهد. نکته قابل توجه در این رویارویی این است که در حالی که ایران با تکیه بر توان و ظرفیت‌های بومی می تواند ضربات موثری به رژیم صهیونیستی وارد کند اما تل‌آویو بدون حمایت و پشتیبانی همه جانبه آمریکا، تقریبا امکان انجام هیچگونه عملیات نظامی علیه ایران را ندارد.

با توجه به تحولات اخیر، چشم‌انداز آینده  منطقه به شدت وابسته به اقدامات بعدی دو طرف خواهد بود. اما آنچه مشخص است، این است که ایران نشان داده در برابر هرگونه تجاوز، پاسخی قاطع و ویرانگر خواهد داد.

جمع‌بندی

درگیری‌های کم سابقه ایران و رژیم صهیونیستی تنها بخشی از تغییرات گسترده‌تری است که سال ۱۴۰۳ منطقه را در برگرفت. در سایه این تحولات، دولت بشار اسد سقوط کرد و نیروهای متخاصم به دنبال شکل‌دهی به نظم جدیدی در سوریه هستند. با این حال، ایران همچنان در عرصه تحولات منطقه‌ای نقش تعیین‌کننده‌ای دارد و در برابر اقدامات رژیم صهیونیستی با راهبردی تهاجمی، موازنه قوا را تغییر داده است.

مراسم تشییع پیکر شهید سید حسن نصرالله و سید هاشم صفی‌الدین در لبنان به یکی از بزرگ‌ترین اجتماعات تاریخ این کشور تبدیل شد و نشان داد که جبهه مقاومت، علی‌رغم فشارها، همچنان از حمایت گسترده مردمی برخوردار است. این مراسم نه‌تنها نمایش قدرتی برای محور مقاومت محسوب شد، بلکه پیام روشنی به تل‌آویو و متحدانش فرستاد که ترور رهبران، نه‌تنها موجب تضعیف مقاومت نمی‌شود، بلکه اتحاد آن را مستحکم‌تر خواهد کرد.

فضای حاکم میان ایران و اسرائیل همچنان قرمز  است و تحولات امنیتی و سیاسی منطقه در آینده‌ای نزدیک، به چگونگی مواجهه تهران و تل‌آویو وابسته خواهد بود. آنچه مسلم است، ایران نشان داده که همچنان بر مقابله با اشغالگری و توسعه طلبی رژیم صهیونیستی و دفاع از آرمان فلسطین ثابت قدم است و سیاست‌های منطقه ای خود را در این چارچوب به پیش خواهد برد. در چنین شرایطی هرگونه اقدام جدید از سوی اسرائیل، می‌تواند واکنشی قاطع و فراتر از آنچه تاکنون دیده شده به همراه داشته باشد و وضعیت منطقه را به سمت و سویی غیر قابل پیش بینی هدایت کند.