نورنیوز-گروه اقتصادی: جمهوری اسلامی ایران با دارا بودن ذخایر عظیم نفت و گاز، به عنوان یکی از بازیگران اصلی در عرصه انرژی جهان محسوب می‌شود. مصوبات اخیر مجلس شورای اسلامی در حوزه انرژی و میزبانی موفق از نشست کشورهای صادرکننده گاز (GECF) تحولات مهمی را در دیپلماسی انرژی کشور رقم زده است.
در این یادداشت، تلاش خواهد شد تا تأثیرات این رویدادها بر چشم‌انداز تبدیل شدن ایران به هاب انرژی منطقه با رویکردی فنی و تخصصی مورد بررسی قرار بگیرد.
مصوبات اخیر مجلس شورای اسلامی انرژی، گام مهمی در راستای تأمین امنیت انرژی کشور، افزایش بهره‌وری و بهبود وضعیت اقتصادی برداشته است. این مصوبات با تمرکز بر شفاف‌سازی در حوزه سوخت، افزایش سرمایه‌گذاری در پروژه‌های نفت و گاز، توسعه منابع تجدیدپذیر و مدیریت بهینه مصرف انرژی، حمایت از تولید داخلی و بهبود وضعیت مالی شرکت‌های نفتی، می‌تواند به بهبود وضعیت بخش انرژی کشور کمک شایانی کند و جهشی رو به جلو در زیرساخت‌های انرژی کشور داشته باشد ونشان از عزم جدی دولت و مجلس برای تقویت زیرساخت‌های انرژی و افزایش بهره‌وری در این بخش دارد.
بر اساس آمارهای منتشر شده، پیش‌بینی می‌شود با اجرای این مصوبات، تولید گاز طبیعی کشور تا ۲۰ درصد افزایش یابد. این امر علاوه بر تأمین نیاز داخلی، ظرفیت صادرات گاز ایران را نیز افزایش داده و به تقویت جایگاه کشور در بازارهای جهانی کمک خواهد کرد.
تقویت دیپلماسی انرژی و همکاری‌های منطقه‌ای
میزبانی از نشست GECF در تهران، فرصتی طلایی برای ایران بود تا ضمن تقویت روابط دیپلماتیک با کشورهای عضو، جایگاه خود را به عنوان یک بازیگر کلیدی در بازار جهانی گاز تثبیت کند. این نشست، علاوه بر تبادل نظر در خصوص قیمتها و سیاست‌های انرژی، با توجه به موقعیت جغرافیایی و منابع فراوان انرژی، کشور ما می‌تواند به یک هاب انرژی در منطقه تبدیل شود و بر اساس تحلیل‌ها، همکاری‌های چندجانبه می‌تواند به کاهش تنش‌ها و افزایش امنیت انرژی در منطقه کمک کرده وبه ایجاد ائتلاف‌های جدید و تقویت همکاری‌های منطقه‌ای کمک شایانی کند.
چشم‌انداز تبدیل شدن ایران به هاب انرژی منطقه
با توجه به مصوبات اخیر مجلس و موفقیت‌های کسب شده در نشست GECF، بسیار روشن به نظر می‌رسد. برای تحقق این هدف، چندین الزام اساسی باید مورد توجه قرار بگیرد:
٭ تقویت زیرساخت‌ها: سرمایه‌گذاری در خطوط انتقال، پالایشگاه‌ها و سایر زیرساخت‌های انرژی، از جمله ضروریات این مسیر است.
٭ توسعه دیپلماسی انرژی: برقراری روابط قوی با کشورهای همسایه و سایر بازیگران اصلی در بازار انرژی، به تقویت موقعیت ایران کمک خواهد کرد.
٭ ایجاد چارچوب‌های قانونی و مقرراتی مناسب: ایجاد محیطی سرمایه‌پذیر و شفاف، برای جذب سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی ضروری است.
٭ حمایت از تحقیق و توسعه: سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه فناوری‌های نوین در حوزه انرژی، به افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌های تولید کمک خواهد کرد.
٭ آموزش نیروی انسانی: ارتقای سطح دانش و مهارت نیروی انسانی، برای بهره‌برداری بهینه از منابع انرژی و مدیریت پیچیدگی‌های این صنعت، ضروری است.
راهبردهای عملیاتی برای تحقق هدف
راهبردهای عملیاتی برای تحقق هدف تبدیل شدن به هاب انرژی منطقه را می‌توان به این شرح مدل‌سازی کرد:
٭ توسعه بازارهای صادراتی: شناسایی بازارهای جدید و تقویت روابط تجاری با کشورهای مصرف‌کننده گاز، از جمله اولویت‌های اصلی است.
٭ توسعه منابع تجدیدپذیر: سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر، علاوه بر کاهش وابستگی به منابع فسیلی، به تنوع‌بخشی به سبد انرژی کشور کمک خواهد کرد.
٭ بهینه‌سازی مصرف انرژی: اجرای طرح‌های بهینه‌سازی مصرف انرژی در بخش‌های مختلف اقتصاد، به کاهش اتلاف انرژی و افزایش بهره‌وری کمک خواهد کرد.
٭ توسعه همکاری‌های منطقه‌ای: تقویت همکاری‌های منطقه‌ای در حوزه انرژی، به ایجاد بازار مشترک انرژی و افزایش امنیت انرژی در منطقه کمک خواهد کرد.
در پایان یادآور می‌شود مصوبات اخیر مجلس و نشست GECF، نشان از عزم جدی جمهوری اسلامی ایران برای تبدیل شدن به هاب انرژی منطقه دارد. با اتخاذ راهبردهای مناسب و بهره‌گیری از فرصت‌های موجود، می‌توان به این هدف دست یافت .همچنین با اجرای صحیح این مصوبات و با همکاری همه بخش‌های جامعه، می‌توانیم به آینده‌ای روشن برای بخش انرژی ایران امیدوار باشیم.
افزایش تولید و صادرات نفت و گاز، بهبود وضعیت مالی شرکت‌های نفتی، کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی و حرکت به سمت انرژی‌های پاک و تجدیدپذیر، تنها بخشی از دستاوردهای این مصوبات خواهد بود. مجلس شورای اسلامی نیز به عنوان نماینده مردم، بر اجرای دقیق این مصوبات نظارت خواهد کرد و از هرگونه تلاش برای تضییع حقوق مردم و کشور جلوگیری خواهد کرد. از همه بخش‌های جامعه دعوت می‌کنیم تا با مشارکت فعال در اجرای این مصوبات، به ما در تحقق اهداف بلندمدت کشور کمک کنند.»
*رییس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی