نورنیوز-گروه سیاسی: وبگاه اسرائیلی یدیعوت آحارونوت به بررسی تازهترین تحولات میان ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی پرداخته و در بخشهایی از آن مدعی شده است: رافائل گروسی، رئیس دیدهبان هستهای سازمان ملل، امیدوار است تا نوامبر با مسعود پزشکیان، رئیسجمهور جدید ایران درباره بهبود همکاریهای ایران با آژانس خود مذاکره نماید. چندین موضوع دیرینه است که روابط بین ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی را شامل می شود، از جمله ممانعت تهران از حضور کارشناسان غنی سازی اورانیوم در تیم بازرسی و ناتوانی آن در توضیح ردپای اورانیوم یافت شده در سایت های اعلام نشده برای سال ها.
گروسی در بیانیه ای در نشست فصلی شورای حکام 35 کشوری آژانس خود با اشاره به تبادل نظر پس از انتخاب پزشکیان در ژوئیه گفت: «پزشکیان موافقت کرد که در یک مقطع مناسب با من ملاقات کند.» گروسی خواستار برگزاری سریعتر این دیدار شد و خاطرنشان کرد: «من از ایران میخواهم این دیدار را در آیندهای نهچندان دور ترتیب بدهد تا بتوانیم گفتوگوهای سازندهای داشته باشیم که به سرعت، به نتایجی واقعی ختم شود.»
در شرایطی که دیپلماسی هستهای بین انتخابات ریاستجمهوری ایران و آمریکا در 5 نوامبر تا حد زیادی متوقف شده است، گروسی گفت که میخواهد به زودی پیشرفت واقعی در این خصوص داشته باشد. گروسی در یک کنفرانس مطبوعاتی در پاسخ به این سوال که آیا اشاره او به "آینده نه چندان دور" به معنای قبل یا بعد از انتخابات ایالات متحده است، گفت: "نه، امیدوارم قبل از آن باشد."
قطعنامههای هیئت مدیره آژانس بینالمللی انرژی اتمی که به ایران دستور میدهد فوراً در تحقیقات مربوط به ردیابی اورانیوم همکاری کند و از آن میخواهند که ممنوعیت بازرسان را لغو کند، تغییر چندانی ایجاد نکرده است و گزارشهای سه ماهه آژانس بینالمللی انرژی اتمی که رویترز در 29 اوت مشاهده کرد، هیچ پیشرفتی را نشان نداد. ایران در ماه ژوئن با اعلام افزایش ظرفیت غنیسازی، نصب سانتریفیوژهای بیشتر، ماشینهای غنیسازی اورانیوم، در سایتهای نطنز و فردو، به آخرین قطعنامه پاسخ داد.
ایران در سایت فردو خود که در کوهی حفر شده بود، جایی که خلوص اورانیوم تا ۶۰ درصد، نزدیک به ۹۰ درصد درجه تسلیحات، دو آبشار از هشت آبشار جدید یا خوشههای سانتریفیوژهای پیشرفته IR-6 را ظرف چند روز پس از اطلاعرسانی آژانس از طرح خود نصب کرد. دو هفته بعد، دو تای دیگر را نیز نصب کرده بود.
در ادامه گزارش یدیعوت آحارونوت این رسانه مدعی میشود: در پایان سه ماهه، آخرین گزارشهای آژانس نشان داد که ایران نصب هر هشت آبشار جدید را تکمیل کرده است، اما هنوز آنها را آنلاین نکرده است. در سایت زیرزمینی بزرگتر خود در نطنز، که تا 5 درصد خلوص غنی شده است، ۱۵ آبشار جدید از مدل های پیشرفته دیگر را به صورت آنلاین آورده است. گروسی گفت: «آنچه میبینیم این است که کارهایی برای انجام وجود دارد، اما هیچ چیز نشاندهنده عجله برای اجرای سریع افزایش قابل توجه از نظر تولید غنیسازی نیست.»
در گزارش محرمانه جداگانه ای که خبرگزاری فرانسه پیش از نشست هفته آینده شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی مشاهده کرد، آژانس گفت که ایران در ماه های اخیر ذخایر اورانیوم بسیار غنی شده خود را افزایش داده است. در این گزارش آمده است که ایران دارای مقدار تخمینی ۱۶۴.۷ کیلوگرم اورانیوم غنی شده ۶۰ درصد است که تنها یک گام با تولید موادی با درجه یک بمب فاصله دارد. آژانس مدعی است این میزان نسبت به آخرین گزارش در ماه می ۲۲.۶ کیلوگرم افزایش یافته است. شورای حکام آژانس در ژوئن قطعنامهای در انتقاد از ایران تصویب کرد. با این حال ایران همواره تلاش برای رسیدن به بمب اتمی را رد و همه برنامه هستهای خود را صلح آمیز خوانده است.
ایران از سال ۲۰۱۹، برنامه هستهای خود را افزایش داده است. دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، توافقی را که در زمان باراک اوباما، رئیسجمهور پیشین امضا شده بود، کنار گذاشت، توافقی که بر اساس آن جمهوری اسلامی ایران با محدودیتهایی در فعالیتهای هستهای خود در ازای لغو تحریمهای بینالمللی موافقت کرد.
یدیعوت آحارونوت