نورنیوز – گروه اجتماعی: تفریحات آبی در روزهای گرم تابستان میتواند گاهی به فاجعهای تمام عیار تبدیل شود. شنا کردن در رودخانه و دریا شاید سادهترین کاری باشد که برای گذراندن اوقاتی خوش در گرمای کلافهکننده به نظر برسد اما غرق شدگی روی دیگر این تفریح ساده است. هیچ کس گمان نمیکند برای خودش اتفاق بیفتد اما نگاهی به آمارهای منتشر شده از سوی پزشکی قانونی نشان میدهد که به راحتی میتوان قربانی این تفریح آبی شد. نگرانی در این مورد زمانی افزایش پیدا میکند که بدانیم مرگ بر اثر خفگی در آب روندی صعودی داشته است.
به گفته جعفر میعادفر، رئیس سازمان اورژانس، روند غرقشدگی در کشور ۱۶ درصد افزایش داشته است. بر این اساس از ابتدای امسال تا ۵ مرداد ۱۴۰۳ ، ۶۶۷ مورد غرقشدگی ثبت شده است که حاکی از افزایش 16 درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته است. همچنین۸۰ درصد قربانیان مرد و ۲۰ درصد نیز زنان بودهاند که البته معمولا نسبت غرق شدگان مرد بیشتر از زنان است که بیشتر آنها را نیز جوانان و نوجوانان تشکیل میدهند چنانکه امسال نیز میانگین سنی مصدومان و قربانیان غرقشدگی ۲۳ سال بوده است.
میعادفر همچنین اعلام میکند که استانهای فارس با ۶۰ مورد، بوشهر با ۵۰ مورد، مازندران با ۴۸ مورد و هرمزگان با ۴۷ مورد بیشترین موارد غرقشدگی در کشور را ثبت کردهاند و رودخانهها با ۲۵ درصد، دریا با ۱۸ درصد، استخرهای کشاورزی با ۱۶ درصد و استخرهای خانگی و عمومیبا ۱۴ درصد بیشترین محلهایی بودهاند که غرقشدگی در آنها ثبت شده است.(موج، 8 مرداد 1403)
آمار 667 نفری غرق شدگان تا 5 مرداد امسال در حالی اعلام میشود که پیش از این نیز نسبت به آمار بالای غرقشدگان در ابتدای سال هشدار داده شده بود. پزشکی قانونی آمار افراد فوت شده بر اثر غرق شدگی را در سه ماهه اول امسال ۲۸۳ نفر اعلام کرده که عدد قابل ملاحظهای است و نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش 1.1 درصدی دارد. همچنین بر اساس اعلام پزشکی قانونی، در تابستان سال گذشته ۳۹۴ نفر بر اثر غرق شدگی در کشور جان خود را از دست دادند که در مقایسه با تابستان سال قبل از آن یعنی 1401 که تعداد تلفات غرق شدگی ۵۵۶ نفر بود، ۲۹.۱ درصد کاهش داشته است اما امسال دوباره شاهد افزایش مرگهای ناشی از غرق شدگی هستیم.
بر اساس اعلام پزشکی قانونی آمار تلفات غرق شدگی رودخانه همواره در صدر آمار فوتیهای غرق شدگی قرار دارد و این چیزی است که معمولا از نظر پنهان میماند چرا که بیشتر مردم تصور میکنند غرق شدگی عمدتا در دریا اتفاق میافتد. بر این اساس در سال ۱۴۰۲ نیز همچون سالهای پیش از آن، بیشترین آمار تلفات غرق شدگی مربوط به رودخانهها بوده است و پس از رودخانه ها، استخرهای کشاورزی دارای بیشترین تعداد تلفات غرق شدگی است که دلیل عمده آن حفر نابجا و غیرکارشناسی و غیرقانونی این استخرهاست.
در رابطه با آمار بالای غرق شدگی در رودخانه ها و استخرهای کشاورزی میتوان به آمار غرق شدگی در تهران نیز استناد کرد که میدانیم دریایی در آن وجود ندارد. چندی پیش محمداسماعیل توکلی، رئیس مرکز اورژانس استان تهران از رشد ۷ برابری آمار غرقشدگی در تهران در دو ماه نخست ۱۴۰۳ نسبت به سال گذشته خبر داد و اعلام کرد که بیشترین موارد غرق شدگی در شهرستانهای تهران، دماوند، شهریار و ملارد بوده است و استخرهای شنای خانگی بیشترین محل غرق شدگی بودهاند و سایر محلهای غرقشدگی شامل استخرهای عمومی شنا، رودخانهها، کانالهای آب و سدها بوده که 63 درصد از افراد غرق شده مرد و 27 درصد زن بودهاند و میانگین سن غرق شدگان نیز 27 سال بوده است. (تسنیم، 29 اردیبهشت 1403)
سالی 236 هزار نفر در جهان غرق میشوند
غرق شدگی به معنی ورود آب به داخل ریهها و مجاری تنفسی و سپس خفگی و فرو رفتن در آب است و سومین علت مرگهای ناشی از حوادث در جهان به شمار میرود و در فصلهای گرم سال نیز بیشترین قربانی را میگیرد.
بر اساس اعلام سازمان جهانی بهداشت، هر سال حدود 236 هزار نفر غرق میشوند که این آمار غرق شدن را به یک مشکل عمده بهداشت عمومی در سراسر جهان تبدیل کرده است. غرق شدگی یکی از علل اصلی مرگ و میر کودکان و جوانان یک تا 24 ساله در جهان است. بر این اساس بیش از نیمی از غرق شدگیهای جهان در منطقه غرب اقیانوس آرام و منطقه جنوب شرق آسیا رخ میدهد و بیش از 90 درصد مرگ و میر بر اثر غرق شدگی در کشورهای با درآمد پایین و متوسط اتفاق میافتد.
به دلیل آمار بالای غرق شدگی در جهان بود که در آوریل 2021 ، روز جهانی پیشگیری از غرق شدگی طبق قطعنامهای در مجمع عمومی سازمان بهداشت جهانی اعلام و بنا شد که این روز هر ساله در 25 جولای برگزار شود. این رویداد جهانی به عنوان فرصتی برای برجسته کردن تأثیر غم انگیز و عمیق غرق شدگی بر خانوادهها و جوامع و ارائه راه حلهای نجات دهنده برای جلوگیری از آن است. بر این اساس هر ساله از دولتها، آژانسهای سازمان ملل متحد، سازمانهای جامعه مدنی، بخش خصوصی، دانشگاهها و افراد دعوت میشود تا روز جهانی پیشگیری از غرق شدگی را با تأکید بر نیاز به اقدام فوری، هماهنگ و چند بخشی در مورد اقدامات اثباتشده برگزار کنند. این اقدامات شامل نصب موانع کنترل دسترسی به آب، فراهم کردن مکانهای امن دور از آب، مانند مهدکودکها برای کودکان پیشدبستانی، آموزش شنا و ایمنی آب، آموزش تماشاگران در امداد و نجات و احیا، تنظیم و اجرای مقررات ایمن قایقرانی و کشتیرانی و بهبود مدیریت ریسک سیل است.
راهی برای پیشگیری از غرق شدگی
از آنجا که پیشگیری همیشه راهی امن و مطمئن برای رهایی از آثار و عواقب فاجعه است، در داخل کشور نیز همواره در رابطه با حوادث غرق شدگی توصیههایی صورت میگیرد که بر اساس مطالعات و تجربیات افراد متخصص و آگاه در این زمینه است.
در همین رابطه مرکز بهداشت، درمان و مشاوره دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی به انتشار توصیههایی اقدام کرده که مطالعه آن میتواند برای همه افراد مفید باشد. یادگیری مهارت شنا کردن و آشنایی با اصول اولیه امداد و نجات اولین توصیه است که باید جدی گرفته شود به این معنا که اگر توانایی شنا کردن را به خوبی ندارید در مکانهای آبی پرخطر شنا نکنید و جلیقه شنا به تن داشته باشید. همچنین توانایی خود را در شنا بیش از حد در نظر نگیرید و به آن مغرور نباشید چرا که یک سوم غرق شدگان با فن شنا آشنایی کامل داشتهاند. در محلهای مجاز، تحت نظارت و دارای نجات غریق شنا کنید و در دریا از محدودههای مجاز برای شنا که با توپهای رنگی مشخص شده است، دورتر نروید.
کودکان را در ساحل، دریا، رودخانهها، در نزدیکی مکانهای آبی پرخطر، وان حمام، حوض و استخر تنها نگذارید و با همراهی فرد بزرگسال و لوازم ایمنی شنا مثل جلیقه شنا، بازوبند شنا، حلقه شنا و تخته شنا به درون آب بروند.از شنا در قسمتهای عمیق دریا و آبی که عمق آن را نمیدانید پرهیز کنید و در زمان طوفان و باد شدید و شبها در مکانهای آبی پرخطر و دریا شنا نکنید.
در آبهای کم عمق یا آبی که عمق آن را نمیدانید شیرجه نزنید زیرا احتمال ضربه مغزی یا آسیب به ستون فقرات وجود دارد و نیز به محض احساس خستگی یا گرفتگی عضلات فوراً از آب خارج شوید.
از مصرف داروهای روان گردان، الکل و خواب آور قبل از شنا به شدت پرهیز کنید از ورود ناگهانی به آب سرد به دلیل احتمال سنکوپ و شوک دمایی خودداری کنید. همچنین اگر دارای بیماری خاصی مانند صرع هستید در مکانهای آبی پرخطر شنا نکنید و در زمان شنا یک نفر از دوستان و آشنایان خود را در ساحل دریا داشته باشید تا مراقب شما باشد و درصورت لزوم به نیروهای امدادی اطلاع دهد. در اطراف استخر، حوض و چاه برای پیشگیری از سقوط و غرق شدگی حفاظ نصب کنید. توصیه آخر و مهم نیز این است که اگر شنا بلد نیستید برای نجات فرد غریق وارد آب نشوید زیرا احتمال زیاد خودتان هم درگیر خواهید شد. بدون شک شما هم نمونههایی سراغ دارید که افراد بدون اشتن مهارت کافی برای نجات فرد در حال غرق شدن اقدام کردهاند که متأسفانه به مرگ خودشان نیز منجر شده است.
برای آن که ایام خوش تابستان را به تلخترین روزها بدل نکنیم بهتر است از آب بترسیم. ترس همیشه بد نیست خصوصا زمانی که پای جان در میان باشد. با علم بر این که یک تفریح آبی ساده تا چه حد میتواند خطرآفرین باشد، توصیهها را جدی بگیریم تا جان خود و عزیزانمان را حفظ کرده و خاطرهای خوش از روزهای بلند تابستان به جا بگذاریم.
نورنیوز