نورنیوز- رسانههای خارجی؛ حکم روز جمعه دادگاه بینالمللی دادگستری مبنی بر توقف فوری حمله نظامی [رژیم] اسرائیل به رفح، تصمیم خیرهکنندهای مبنی بر پیگرد قانونی رهبران [رژیم] اسرائیل در جنگ غزه است.
دادگاه گفت که تهاجم به جنوبیترین شهر غزه که از 7 مه (18 اردیبهشت) آغاز شد، تاکنون بیش از 800هزار نفر را آواره کرده است. قضات گفتند که [رژیم] اسرائیل باید عملیات را متوقف کرده و گذرگاه رفح را برای ارائه «بدون مانع» کمک باز کند و هشدار داد که این حمله میتواند زندگی فلسطینیها را در غزه نابود کند.
مقامات [رژیم] اسرائیل بلافاصله اعلام کردند که این حکم الزامآور است، اما اجرای آن دشوار است؛ لذا آن را نادیده خواهند گرفت؛ به قیمت اینکه این موضوع باعث انزوای عمیقتر [رژیم] اسرائیل در صحنه جهانی شود.
این حکم دو روز پس از آن صادر شد که دادستان ارشد دیوان کیفری بینالمللی گفت که به دنبال صدور حکم بازداشت برای «بنیامین نتانیاهو»، نخستوزیر [رژیم] اسرائیل و «یوآو گالانت»، وزیر دفاع همچنین سه عضو ارشد حماس به دلیل جنایات جنگی و جنایت علیه بشریت است. پیشتر شورای امنیت سازمان ملل متحد نیز دستور توقف موقت درگیریها را صادر کرده است که فایدهای نداشت.
دیوان بین المللی دادگستری متعاقب شکایت آفریقای جنوبی که در ژانویه (بهمن ماه سال گذشته) بهدقت مورد بررسی قرار گرفت، به [رژیم] اسرائیل دستور داد تمام اقداماتی را که در اختیار دارد برای جلوگیری از نسلکشی اقدام کند و به کمکهای بشردوستانه ضروری و فوری اجازه دهد به منطقه محاصرهشده غزه سرازیر شود. این بار از دادگاه خواسته شده بود تا بررسی کند که آیا رفتار [رژیم] اسرائیل بعد از حکم ابتدایی دیوان تغییر کرده است؟
«نواف سلام»، رئیس دیوان بینالمللی دادگستری در بیانیهای که با صدای بلند در کاخ صلح لاهه خوانده شد، گفت که دادگاه با اقداماتی که [رژیم] اسرائیل ادعا دارد برای کاهش درد و رنج غیرنظامیان اتخاذ کرده، قانع نشده است.
این هیأت با 13 رأی موافق دستور داد که [رژیم] اسرائیل فوراً تهاجم نظامی خود و هرگونه اقدام دیگری در استان رفح را که ممکن است شرایط زندگی فلسطینیها را در غزه از بین ببرد، متوقف کند.
[رژیم] اسرائیل در جلسه استماع هفته گذشته استدلال کرده بود که اجابت درخواست آفریقای جنوبی، دست حماس را برای حمله به خاک اسرائیل [اراضی اشغالی] باز میگذارد.
حکم لاهه؛ برگ برنده نتانیاهو
درگیری از 7 اکتبر آغاز شد؛ زمانی که حماس حدود 1200 نفر را در جنوب اسرائیل [اراضی اشغالی] کشتند و بیش از 240 نفر دیگر را بهعنوان گروگان [اسیر] به غزه بردند. [رژیم] اسرائیل میگوید هدف عملیات نظامی آنها از بین بردن گروهی است که سالها بر غزه تسلط داشتند، اما قدرت و شدت آتش گسترده نیروهای اسرائیلی این منطقه را با خاک یکسان کرده، توانایی این سرزمین برای تغذیه خود را از بین برده و به بسیاری از شبکههای بیمارستانی آن آسیب رسانده است.در این عملیات هفت ماهه بیش از 35هزار و 800 فلسطینی کشته [شهید] و 80هزار نفر دیگر زخمی شدهاند.
دیوان بینالمللی دادگستری همچنین به [رژیم] اسرائیل دستور داد تا به بازرسان بینالمللی اجازه ورود به غزه را بدهد و دستور قبلی برای آزادی فوری بیش از 100 گروگانی [اسیر] که هنوز در دست حماس و گروههای دیگر هستند را تکرار کرد.
مقامات [رژیم] اسرائیل اتهامات نسلکشی را رد کرده و عنوان میکنند که افزایش تعداد کشتهها در غزه پیامد اجتنابناپذیر نبرد با دشمنی است که در مناطق غیرنظامی مخفی شده است. «بنی گانتز»، یکی از اعضای میانهروی کابینه جنگ [رژیم] اسرائیل، روز جمعه گفت که ارتش [رژیم] اسرائیل به جنگ خود در رفح ادامه خواهد داد.
وی پس از اعلام حکم دیوان بینالمللی دادگستری در بیانیهای تأکید کرد: «دولت اسرائیل به مبارزه برای بازگرداندن گروگانهای خود متعهد است و این مبارزه بر اساس قوانین بین المللی صورت خواهد گرفت».
افزایش فشار بینالمللی به نتانیاهو در داخل [رژیم] اسرائیل کمک کرده است و حتی مخالفان او را هم به خشم واداشته است. بسیاری از اسرائیلیها اقدامات دادگاههای بینالمللی را تفسیری نادرست از جنگ علیه موجودیت [رژیم] اسرائیل میدانند.
نظرسنجی انجامشده توسط روزنامه اسرائیلی «معاریو» که روز جمعه منتشر شد، نشان داد 43 درصد از افراد فکر میکردند که جنگ نظامی بهترین راه برای آزادی گروگانها [اسیران] است. تقریباً نیم یا 49 درصد، با این ادعا که «حکم بازداشت دیوان بینالمللی کیفری برای نتانیاهو و گالانت نتیجه اجرای ضعیف جنگ توسط اسرائیل بود» مخالف بودند.
دردسرهای حکم دیوان برای امریکا
حکم روز جمعه اما میتواند برای دولت جو بایدن مشکلاتی ایجاد کند. ایالات متحده همواره یکی از حامیان اصلی دیوان بینالمللی دادگستری بوده، اما در عینحال اصلیترین متحد سیاسی و نظامی [رژیم] اسرائیل به شمار میآید و اکثر تسلیحاتی را که نیروهای [رژیم] اسرائیل در کارزار غزه را تأمین میکند. دستورات این دادگاه باید از سوی شورای امنیت سازمان ملل متحد اجرا شود که پنج عضو دائمی آن، از جمله ایالات متحده، میتوانند قطعنامهها را وتو کنند.
«عمر با»، استادیار دولت در دانشگاه کورنل، گفت، با این حال، تصمیم دادگاه در پیامی که به [رژیم] اسرائیل و متحدانش فرستاد، مهم بود. او گفت: «این حکم بهوضوح نشان میدهد که دادگاه در مورد قوانین بینالملل چه خطی را ترسیم کرده است... [رژیم] اسرائیل روی نیمکت متهم نشسته است و باید از مواضع و اقدام خود مقابل چشم جامعه بینالمللی دفاع کند.»
ICJ دستور «اقدامات موقت» را 26 ژانویه (06 بهمن) صادر و اعلام کرد که فلسطینیها حق دارند در برابر اقدامات نسلکشی محافظت شوند و از [رژیم] اسرائیل خواسته بود تا با استفاده از امکاناتی که در اختیار دارد، برای جلوگیری از نسلکشی و تسهیل کمکهای بشردوستانه اقدام کند، اما بعد از گذشت 4 ماه، کمکها تا حد زیادی کاهش یافته و «برنامه جهانی غذا» میگوید که شمال غزه در «قحطی تمامعیار» است.
صدها هزار نفر از مردمی که از رفح گریختهاند، در شهر ویران «خانیونس» جمع شدهاند یا در سواحل و در چند قدمی جزر و مد چادر زدهاند. دولت بایدن بارها به [رژیم] اسرائیل هشدار داده بود که عملیات نظامی بزرگ در رفح خط قرمزی برای حمایت ایالات متحده است. و اکنون با آغاز تهاجم، تحرکات [رژیم] اسرائیل را «هدفمند و محدود» عنوان میکند.
آخرین وضعیت امدادرسانی
مصر روز جمعه و پس از گفتگوی تلفنی «عبدالفتاح السیسی»، رئیسجمهور مصر با «جو بایدن»، رئیسجمهور امریکا اعلام کرد که با ارسال کامیونهای کمک از طریق گذرگاه «کرم شالوم» موافقت کرده است. پس از اینکه نیروهای [رژیم] اسرائیل گذرگاه رفح را تصرف کردند، مصر از بازرسی تجهیزات امدادی که در قلمرواش پشتیبانی میشد در کرم شالوم، که درست در آن سوی مرز با اسرائیل[اراضی اشغالی] است، خودداری کرد.
با این حال بعید بود که این حرکت منجر به بهبود جریان کمک به غزه شود. آژانسهای امدادی در آنجا میگویند دسترسی به کرم شالوم از طرف فلسطینی دشوار و پرخطر است؛ چراکه این منطقه یک منطقه نظامی بسته است و در مجاورت درگیریها قرار دارد.
«مری الن اوکانل»، استاد حقوق و مطالعات صلح در دانشگاه نوتردام، حکم روز جمعه ICJ را روشنترین نشانهای تلقی کرد که نشان میدهد عملیات رفح در تضاد با قوانین بینالمللی بشردوستانه قرار داد.
او گفت: « 13 نفر، از جمله یک قاضی با ملیت ایالات متحده، میگویند که این وضعیت نمیتواند ادامه پیدا کند. این حکم آخرین چیزی است که بایدن برای دستور توقف فوری تحویل سلاح به آن نیاز دارد. ما قانونی در ایالات متحده داریم که نمیتوانیم به کشوری که قوانین بین المللی بشردوستانه را نقض میکند کمک نظامی ارائه دهیم. شما نمیتوانید تصمیم یا حکمی واضحتر از این قضاوت در مورد این موضوع بگیرید.»
«کریم خان»، دادستان دیوان کیفری بینالمللی گفت دلایل منطقی دارد که نتانیاهو و گالانت مسئول جنایاتی از جمله قحطی به عنوان روش جنگ، قتل عمدی، و هدایت عمدی حملات علیه جمعیت غیرنظامی هستند.
دیوان کیفری بینالمللی از دیوان بینالمللی دادگستری جدا است، اما درخواست حکم بازداشت، فشار بیشتری بر [رژیم] اسرائیل وارد میکند. روز جمعه، «جوزپ بورل»، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در حالی که هیأتی از قضات درخواست خان را بررسی میکنند، به کشورها درباره ارعاب دیوان بینالمللی کیفری هشدار داد.
نیویورک تایمز